Kosylaków Kapela Rodzinna

Foto: Małgorzata Bieńkowska

Kapela Kosylaków

Tekst: Joanna Strelnik. Dokumentacja filmowa: Andrzej Bieńkowski

Liderem Rodzinnej Kapeli Kosylaków z Brzustowa (powiat opoczyński) jest jeden z najlepszych i najstarszych skrzypków opoczyńskich, Władysław Kosylak (ur. 1932). Oprócz niego w składzie grają jego syn Zbigniew i wnuk Amadeusz (pierwszy na akordeonie, drugi na barabanie). Ten wyjątkowy zespół zawiązał się i okrzepł z okazji festiwalu Opoczno Stolicą Oberka, którego pierwsza edycja miała miejsce w r. 2016.

Władysław Kosylak jest skrzypkiem wiejskim z ogromnym doświadczeniem. Naukę rozpoczął w wieku lat dziesięciu, kiedy ojciec kupił mu pierwszy instrument. Uczył się ze słuchu, chodząc do okolicznych muzykantów (m.in. od mieszkającego w Brzustowie skrzypka Sylwestra Bubla) i zapamiętując melodie grane na potańcówkach. Debiutował w czasie okupacji w latach 40-stych, kiedy zamówiony skrzypista nie dotarł na wesele i uczestnicy zwrócili się do młodziutkiego Władysława z prośbą o pomoc. Od tej pory aż do lat 80-tych był znanym w okolicach Brzustowa weselnym muzykantem. Grywał m.in z akordeonistą Stanisławem Kościechą w składzie instrumentalnym akordeon, skrzypce, baraban (lub dżaz) i saksofon.

Syn Władysława, Zbigniew, przez wiele lat zajmował się zupełnie innym rodzajem muzyki – był organistą. Dopiero na początku XXI w zaczął uczyć się od ojca wiejskiego repertuaru i grywać razem z nim na akordeonie, akompaniując miejscowemu zespołowi ludowemu. Dołączył do nich Amadeusz, syn Zbigniewa i wnuk Władysława, w roli barabanisty. Amadeusz, na co dzień mieszkający w Łodzi, jest absolwentem szkoły muzycznej w klasie akordeonu. Gra na akordeonie guzikowym. Jak sam przyznaje, nauka wiejskich oberków przysparza wiele trudności nawet wprawnemu instrumentaliście. Łatwiej nauczyć się nowszych utworów, zapisywanych w nutach, takich jak tanga, walce czy komponowane oberki i mazury. Oberki o ściśle wiejskim, lokalnym rodowodzie, śpiewane, z ich nietypowymi skalami i nieoczywistą rytmiką, mimo pozornej prostoty są dużym wyzwaniem. Mimo to kapela stale poszerza repertuar, dając nadzieję, że wieloletnia tradycja muzykowania i endemiczny repertuar z okolic Brzustowa zostanie zachowany dla przyszłych pokoleń.

Mazur. Władysław Kosylak – skrzypce, Zbigniew Kosylak – akordeon, Amadeusz Kosylak – baraban. Brzustów 2020. Muzyka Odnaleziona na Youtube

Walc. Władysław Kosylak – skrzypce, Zbigniew Kosylak – akordeon, Amadeusz Kosylak – baraban. Brzustów 2020. Muzyka Odnaleziona na Youtube

Ewolucja składu i repertuaru muzykantów z Brzustowa dobrze ilustruje drogę, jaką przeszła muzyka północnego opoczyńskiego w ciągu XX w. Jeszcze przed II Wojną Światową można było spotkać w tamtej okolicy kapele grające w składzie skrzypce – bęben – basy. Pan Władysław jednak podkreśla, że on „z basami już nie chodził”, również z harmonią nie grał zbyt długo, ponieważ w tamtych stronach bardzo szybko zastąpił ją akordeon i nowocześniejsze składy z instrumentami dętymi. Podczas nagrań terenowych Andrzeja Bieńkowskiego w latach 90-tych udało się jednak namówić pana Kosylaka, żeby w ramach próby rekonstrukcji przedwojennego sposobu muzykowania zagrał z basami piękne stare, oberki „do śpiewu”.

Oberek. Władysław Kosylak – skrzypce, Franciszek Głąbiński – basy, Leon Głąbiński – baraban. Antoniów 1993. Muzyka Odnaleziona na Youtube

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury oraz ze środków NIW-CRSO w ramach Programu Rozwoju Organizacji Obywatelskich na lata 2028-2030 PROO

KONTAKT:

amadeusz.kosylak@wp.pl

DYSKOGRAFIA

Najstarsi skrzypkowie regionu opoczyńskiego 2019. Piotr Rudzki, Władysław Kosylak, Stanisław Wolski, Tadeusz Moczarski
Wydawca: Gmina Opoczno, 2019