Franciszek Kurzeja

dokumentacja foto i video Andrzej Bieńkowski, wspomnienie Maria Baliszewska

Franciszek Kurzeja to przed wszystkim Biały Góral, należący do grupy Górali Łąckich (nazywa się ich Białymi Góralami od koloru stroju, w którym chodzą od święta – białe sukienne spodnie i biała cucha). Kapele, w których grał jako prymista, miały zwykle dwa oblicza muzyczne: skład smyczkowy, góralski i skład lachowski (czyli nizinny) z klarnetem, nawet czasem trąbką. Pochodził z wielodzietnej rodziny, ojciec był  także muzykantem, grał „po staroświecku”, matka śpiewała, liczne rodzeństwo też muzykowało.

Franciszek Kurzeja w wieku 17 lat stworzył pierwszą kapelę, z którą chodził po weselach. Spotkałam go kilka razy, byłam zawsze pod wrażeniem jego spokojnego sposobu bycia, wirtuozerii, perfekcyjnego muzykowania, ale i panowania nad cała kapelą i jej muzyką. Dużo nagrań dla Polskiego Radia zrealizowano w latach 1970., kiedy był skrzypkiem zespołu „Dolina Dunajca”, uczestnika i laureata Międzynarodowego Festiwalu Folkloru Ziem Górskich w Zakopanem. Tamte nagrania były dla mnie wielkim przeżyciem, bo Franciszek Kurzeja grał, o cokolwiek prosiłam: krakowiaki weselne, podróżne, różne odmiany polek, melodie góralskie. Był ludowym mistrzem, przykuwał uwagę i ucho znakomitą grą, charakterystycznymi melodiami granymi we własnym niepowtarzalnym stylu. Żył długo, jeszcze w roku 2012 występował na Festiwalu Kapeli i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu, grał i śpiewał znakomicie i dostał I nagrodę wraz z trzyosobową kapelą.

Biogram

Franciszek Kurzeja 1919-2014 / Sądeckie

Skrzypek – prymista z Kiczni k. Łącka. Mając 17 lat Franciszek Kurzeja stworzył swoją pierwszą kapelę, z którą grywał na zabawach i potańcówkach. W latach powojennych zespołami, z którymi grywał były: „Dolina Dunajca”, „Małe Łącko” i „Górale łąccy”, „Gorce” z Kamienicy (w latach 1999-2010). To on właśnie nadawał charakter, styl kapelom.
Wiedzę i umiejętności przekazał synowi Janowi, który występował z nim ponad 30 lat, oraz kilkunastoosobowej grupie dzieci. W latach 1986-1990 prowadził pod patronatem Wojewódzkiego Ośrodka Kultury w Nowym Sączu szkółkę ludowego muzykowania metodą beznutową. Jak mawiał, „uczą na trąbkach, klarnetach i harmonijkach – a skrzypków – bida” (brak).

Nagrody:
1980, 1998 – nagroda główna Baszta na Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu
1985 – Nagroda im. Oskara Kolberga
2005 – Złoty Krzyż Zasługi
2012 – I nagroda na Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu

Archiwa:
Polskie Radio Dwójka, Archiwum Muzyki Wiejskiej fundacji Muzyka Odnaleziona

Dyskografia:
1997 – Beskidy z serii Polskie Radio RCKL, Muzyka źródeł vol. 7, wybór i oprac. Maria Baliszewska, Anna Borucka-Szotkowska
Od Poleczki do Poleczki, wyd. Polskie Nagrania Muza, SX 1602 (trzy polki, w tym Polka Cięta)

Artykuły powiązane:

napisz do nas

Not readable? Change text. captcha txt
0
Share This
0
    0
    Twój koszyk
    Twój koszyk jest pustyWróć do sklepu