Waleria Żarnoch

Walerię Żarnochową (na górnej fotografii trzecia od lewej – red.) miałam okazję spotkać kilkakrotnie, ale najlepiej pamiętam pierwsze spotkanie. W Dąbrowach, w jej drewnianym kurpiowskim domu, ze „śparogami” na dachu, z lelujami w oknach. Była jesień roku 1975, pojechaliśmy tam we dwójkę – mój radiowy kolega Marian Domański i ja. Wiedzieliśmy od Jana Stęszewskiego jak niezwykła jest to osoba, jaki wspaniały i wielki ma repertuar kurpiowskich pieśni. Mieliśmy nadzieję w kameralnej domowej atmosferze dokonać nagrań. Na dworze było szaro, deszczowo, listopadowo, a w domu nieduża, szczupła o wyrazistych rysach starsza kobieta, z upiętym warkoczykiem, kołysząca wnuka w kołysce. Męża Bolesława nie było w domu, zapewne specjalnie, by nie krępować żony podczas nagrania poszedł w pole. A my zaczęliśmy nagranie od pieśni, które wydawały się w tej sytuacji najwłaściwsze – od kołysanek. „Lulaj, lulaj małe dziecię” śpiewała pani Waleria swemu wnukowi, a we mnie to nagranie wciąż budzi wzruszenie – to naturalność, emocja, prawda miejsca i czasu. Potem przez wiele godzin ożywał świat puszczańskich pieśni leśnych (Ej jegody jegodziny, Zarżyj że koniu i inne…), pieśni weselnych o wyjątkowych tekstach wprost z XIX wieku (bo matka i babka były też śpiewaczkami weselnymi). W końcu zrobiło się ciemno i trzeba było wracać. Taki okruch pamięci, choć minęło wiele lat…